Tır Sistemine Giriş ve Tır İşlemleri
Adayın TIR sistemine kabulü:
TIR Sistemine başvuruda bulunacak adaylar, aşağıdaki evrak ve aşamaları tamamlayarak https://tobbtir.tobb.org.tr sistemine giriş işlemlerini yaparlar.
1) Adayı temsil ve imzaya yetkili kişilerden birinin mutlaka elektronik imza sahibi olması gerekmektedir.
2) Başvuru sahibinin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından alınan uluslararası taşıma yetki belgesine sahip olması gerekmektedir. R2 yetki belgesi firmalarımızdan nakit veya kesin ve süresiz teminat mektubu şeklinde 50.000 USD'lik kabul teminatı ibraz etmelidir.
3)TIR Sistemine kabul teminatını (3.000,- USD nakit) yatırdığını gösterir ödeme dekontu.
4)TIR sistemine müracaat ücreti (3.886,- TL)
5) Temsil ve ilzama yetkili tüm kişilerin son altı ay içinde alınmış adli sicil kaydı ve adli sicil arşiv kaydı belgesi.
6) Oda Sicil Kayıt Sureti
7) Son iki yıla ait onaylı mali tabloları (Vergi Dairesi, Yeminli Mali Müşavir veya Bağımsız Denetim Şirketi)
8) Yetki belgesi çeşidine uygun mesleki yeterlilik belgesi/belgeleri. C1 yetki belgesi sahiplerinden herhangi bir mesleki yeterlilik belgesi talep edilmez. C2, L2, M3, R2 yetki belgesi sahiplerinin, en az birer adet (ÜDY3) üst düzey yönetici ve (ODY3) orta düzey yönetici türü mesleki yeterlilik belgesini, C3 yetki belgesi sahiplerinin de, en az bir adet orta düzey yönetici türü mesleki yeterlilik belgesini ibraz etmesi veya yeterli sayıda temsilcilerinin uygun mesleki yeterlilik belgesi alma konusunda açılan eğitim kurslarından birine katıldığının belgelendirilmesi gerekmektedir.
İlgili başvuru TOBB tarafından https://tobbtir.tobb.org.tr otomasyon sistemi vasıtasıyla Odamıza iletilir, kullanıcı ekranına düşer. Akabinde başvuru yapan firmanın işletmesinde yapılan kontrol ve aday firmanın otomasyon sistemine girdiği/yüklediği bilgi ve belgelerin doğruluğu/uygunluğu araştırılır. Doğru/uygun olmayan bilgi ve belgelerin yenilenerek sisteme tekrar aktarılması aday firmadan istenir. Aday tarafından ibraz edilen tüm bilgi ve belgelerin doğrulanması halinde (adayın taşıma kapasitesi, mali yapısı, kurumsal durumu ve yeterliliği, ortaklarının ve yetkililerinin ticari itibarı, mesleki yeterliği, banka ve finans kurumları nezdindeki mali itibarları hakkında gerekli araştırmalar yapılarak) hazırlanan rapor Oda Yönetim Kuruluna sunulur, Daha sonra sistem üzerinden Oda adına onay işlemi yapılarak TOBB'nin onayına sunulur. TOBB TIR Komitesi tarafından Adayın tezkiye (kabul) edilmesi halinde TOBB tarafından adayın tır sistemine kabul işlemi onaylanır.
Karne hamilinin unvan, adres ve ortak değişikliği, yetki belgesinin yenilenmesi ve değiştirilmesi:
Bilgi güncelleme işlemleri TIR Sözleşmesi Uygulama Esasları çerçevesinde firma tarafından https://tobbtir.tobb.org.tr otomasyon sistemi üzerinden gerçekleştirilerek, TOBB ve Odamıza iletilir.
TIR karnesi talep ve satış işlemleri:
Karne hamili, ihtiyacı olan (6, 16 yapraklı) TIR karnelerini TOBB’nin https://www.asktirweb.org otomasyon sistemi üzerinden on-line ödemesi yapılarak talepte bulunur. Akabinde karne hamili adına düzenlenen TIR karneleri, karne hamilini temsil ve ilzama yetkili kişilere veya bunların noter onaylı bir belge ile yetkilendirdikleri kişilere, imza karşılığında teslim edilir. Oda, TIR karnesi alacak kişilere ait yetki belgelerinin bir nüshasını dosyasında bulundurur. Karne hamiline TIR karnesi verilirken, TIR karnelerini teslim almak üzere başvuran kişinin yetkili olup olmadığının oda tarafından kontrol edilmesi zorunludur. Odaların karne hamillerine verdikleri her bir TIR karnesi için alacakları oda hizmet ücreti, Birlik tarafından belirlenir.
Oda, yabancı karne hamillerine ancak Birlikçe verilen yazılı talimata istinaden TIR karnesi verebilir. Yabancı karne hamiline TIR karnesi verilirken Kuruluş TIR El Kitabında belirtilen hususlar dikkate alınır.
TIR karnelerinin geçerlilik süresi:
TIR sistemine dahil olan firmalar, satın aldıkları karneleri belirli süreler sonunda Odaya iade etmek zorundadır. TIR Sözleşmesi Uygulama Esasları’nın 18. Maddesi gereği, tüm TIR karnelerinin (6, 16 yapraklı) geçerlilik süresi, TIR karnesinin veriliş tarihini takip eden günden itibaren 120 gündür. (Yabancı bir taşıyıcıya verilen bir TIR karnesinin geçerlilik süresi ise 10 gündür) Risk yönetimi amacıyla bu süre, TIR Komitesi Kararıyla düşürülebilir. TIR Karnesi geçerlilik tarihi hiçbir koşulda değiştirilemez ve uzatılamaz.
TIR karnesi iade işlemleri:
Bir TIR karnesinin iade süresi, geçerlilik süresini (azami 120 gün) takip eden 44 günün sonunda biter. Firma geçerlilik tarihinden itibaren 30 gün süre içinde karneyi iade eder. Oda, süresi içerisinde iade edilmeyen karnelerin bir listesini karne hamiline yazılı olarak bildirir ve karne hamilinin TIR karnesini iade etmesi gerekir.
Firma tarafından iade için Odaya sunulan TIR karnesi işlemlerinde, dilekçe istenir. İade edilen karneler TIR Sözleşmesi Uygulama Esasları’nın 22. maddesi gereği tek tek incelenerek usulüne uygun kullanılıp kullanılmadığına bakılır. Uygun olanlar www.asktirweb.org programına kaydedilir ve teslim alınır. Herhangi bir nedenden dolayı iadesi uygun bulunmayan karneler hakkında, TIR Sözleşmesi Uygulama Esasları’nın 18. maddesine göre gerekli işlemler yapılır. İadesi alınan karneler, sayısına göre haftada bir ya da 15 günde bir kez olacak şekilde Birliğe gönderilir.
TIR karnesinin şartlı olarak sonlandırıldığının tespit edilmesi halinde, karnenin iadesi kabul edilir ve karne bir yazı ekinde TOBB’a gönderilir. Ayrıca, şartlı sonlandırma işleminin kaldırıldığını teyit eden ya da karne hakkında açıklayıcı bilgi ve resmi belgelerin 30 gün içerisinde temin edilmesi için durumu yazılı olarak karne hamiline iletilir. Belirtilen süre içerisinde, firmadan gelen açıklama ve belgeler yine TOBB’a iletilir ve Birliğin yazılı olarak uygun görüş bildirmesi halinde firmanın şartlı sonlandırma işlemi kapatılır.
Karne hamili ilgili Oda vasıtasıyla TOBB’a müracaat ederek ek süre talep edebilir. Karne hamilinin ek süre talebi Birlikçe değerlendirilerek, 30 günü geçmemek üzere yeni bir süre verilebilir. Bu süre içinde de işlemlerin tamamlanamaması halinde, Birlik tarafından TIR Sözleşmesi Uygulama Esasları’nın 12’nci maddesinde belirtilen usule göre tespit edilecek teminatı yatırması karne hamilinden istenir. Teminatın yatırılmaması halinde, yine bu esasların 30 uncu maddesi hükmü uygulanır.
Firmalar, süresi içerisinde iade edilemeyen veya kullanılmadan kayıp edilen her TIR karnesi için TOBB’un beyan formunu doldurarak, 1.000,- Amerikan Doları nakit veya banka teminat mektubu vermek zorundadır. Bu teminatın banka teminat mektubu şeklinde verilmesi halinde, teminat mektubu TIR karnesinin veriliş tarihinden itibaren en az 27 ay geçerli olmak zorundadır.
TIR karnesi kayıp işlemi:
TIR karnesinin kullanılmadan önce veya taşıma sırasında veya taşıma sona erdikten sonra çalınması, kaybolması, imha olması veya üçüncü kişiler tarafından alıkonulması hallerinde, karne hamili, durumu kayıp beyannamesi ile derhal Odaya bildirmek zorundadır. Usulüne uygun düzenlenmiş kayıp beyannamesi Oda tarafından derhal Birliğe intikal ettirilir. Gerek Oda gerekse Birlik tarafından söz konusu TIR karnesinin kaybına ilişkin bilgileri bilgisayar kayıtlarının açıklama bölümüne not olarak düşülür.
TIR karnesi kayıp işlemlerinde TIR Sözleşmesi Uygulama Esasları’nın 20. maddesinde yer alan hükümler uygulanır.
TIR karne suret onayı:
TIR karnesi alan firmaların Katma Değer Vergisi Uluslararası Taşımacılık İstisnasından faydalanabilmesi için Vergi Dairesi’nce istenen tasdikli TIR karne sayfa fotokopisi, firmanın talep etmesi halinde TIR karnelerinin iadesi sırasında ilgili firmaya talep dilekçesi ve hizmet ücreti karşılığı onaylanarak verilir